Nguy cơ gây vô sinh nam của thuốc giảm đau, hạ sốt

Hiemmuonvn.com - Ibuprofen là thuốc có tác dụng giảm đau, hạ sốt cơ bản có trong danh mục thuốc thiết yếu của Tổ chức Y tế Thế giới dành cho y tế cơ sở.
Ở liều thấp, đây là thuốc sử dụng không cần kê đơn nên nhiều người thường lạm dụng, dẫn đến nhiều tác dụng không mong muốn, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.

Những tác dụng đã biết và đang nghiên cứu của ibuprofen
Tác dụng đã biết: Ibuprofen là thuốc kháng viêm không steroid (NSAID), được sử dụng làm giảm đau trong nhiều trường hợp như nhức đầu, đau răng, đau bụng kinh, đau nhức cơ bắp, đau trong viêm khớp hay do bệnh gút...). Liều ibuprofen thấp (200mg, đôi khi là 400mg) được cung cấp không cần đơn (OTC) tại hầu hết các nước. Liều khuyến cáo khác nhau tùy thuộc cân nặng cơ thể và chỉ định. Liều 1.200mg được coi là liều tối đa hàng ngày với thuốc uống không đơn (OTC), còn ở cơ sở y tế, liều tối đa hàng ngày có thể tới 2.400mg. Không giống như aspirin, dễ bị phá hủy trong nước, ibuprofen ổn định, do đó ibuprofen có thể dùng ở dạng gel hấp thụ qua da và có thể được sử dụng trong chấn thương thể thao với ít rủi ro về vấn đề tiêu hóa.

Tác dụng đang nghiên cứu: Ibuprofen đôi khi được sử dụng trong điều trị mụn trứng cá, vì tính chống viêm và đã được bán tại Nhật Bản dưới dạng liên quan cho người bị trứng cá. Giống như các NSAID khác, ibuprofen có thể hữu ích trong điều trị chứng hạ huyết áp tư thế. Trong một số nghiên cứu, ibuprofen cho thấy kết quả vượt trội so với một giả dược trong dự phòng bệnh Alzheimer, khi được dùng liều thấp trong một thời gian dài. Tuy nhiên, vẫn cần thêm nhiều nghiên cứu cần thiết khác để xác nhận kết quả trước khi chỉ định ibuprofen cho bệnh lý này. Bên cạnh đó, ibuprofen có liên quan đến nguy cơ mắc Parkinson thấp hơn, nó có thể trì hoãn hoặc ngăn chặn bệnh. Nhưng tác dụng này của thuốc cũng vẫn cần nghiên cứu thêm để chắc chắn trước khi sử dụng.

Sử dụng ibuprofen trong thời gian dài có thể gây suy giảm nội tiết tố nam.

Tác dụng không mong muốn xảy ra ở nhiều bộ phận khác nhau
Trên hệ tiêu hóa: Các NSAID đều có tác dụng bất lợi ít nhiều trên đường tiêu hóa, nhưng ibuprofen dường như có tỷ lệ phản ứng bất lợi đường tiêu hóa thấp nhất trong số các thuốc trong nhóm này. Mặc dù vậy, điều này chỉ đúng ở liều thấp và sử dụng trong thời gian ngắn. Tác dụng bất lợi của thuốc trên hệ tiêu hóa thường bao gồm buồn nôn, khó tiêu, đặc biệt gây viêm, loét hoặc chảy máu đường tiêu hóa, hay gặp nhất là viêm, loét, chảy máu dạ dày - hành tá tràng. Ngoài ra có thể gặp tăng men gan (GOT,GPT, GGT) hoặc gây tiêu chảy...

Hệ hô hấp: Đối với hệ hô hấp trên, ibuprofen có thể gây chảy máu cam, nhức đầu, chóng mặt. Với hệ hô hấp dưới có thể gây hen suyễn, thậm chí gây hen cấp tính do co thắt phế quản.

Trên da và hệ tuần hoàn: Trong các tác dụng không mong muốn của ibuprofen có đề cập đến tình trạng phát ban trên da, giữ nước và muối, nặng hơn có thể gây tăng huyết áp. Bên cạnh đó, ibuprofen được cho là làm tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim, nhất là ở những người bệnh đã từng bị nhồi máu cơ tim (mạn tính) khi sử dụng liều cao.

Vô sinh ở nam giới: Trong những năm gần đây ibuprofen được quan tâm nhiều hơn, nhất là các nước phương Tây do người bệnh lạm dụng thuốc trong giảm đau làm ảnh hưởng đến khả năng vô sinh ở nam giới. Cụ thể, nghiên cứu của các nhà khoa học tại Đại học Copenhagen (Đan Mạch) phát hiện ra rằng, chỉ cần uống 6 viên thuốc ibuprofen mỗi ngày, trong 6 tuần liên tiếp sẽ dẫn đến mất cơ bắp, trầm cảm, giảm ham muốn tình dục và có ảnh hưởng xấu đến sản sinh nội tiết tố nam. Phát hiện này đưa đến những lo ngại về khả năng sinh sản của nam giới, đặc biệt là ở các nước phương Tây, nơi lượng tinh trùng đã giảm đến 52% trong 40 năm qua. “Chúng tôi vô cùng lo lắng về khả năng sinh sản của những nam giới khi dùng ibuprofen”, ông David Mobjerg Kristensen (Đan Mạch) chia sẻ. Theo các chuyên gia, đây là minh chứng cho thấy nam giới cần hết sức thận trọng khi sử dụng ibuprofen liều cao trong thời gian dài. Không được dùng thuốc ibuprofen liên tục quá 10 ngày.

TS. Đặng Bùi Bảo Linh